Announcement of Kurdistan Democratic Party (KDP) 1976-1991

المؤلفون

  • Muhammed kaka Sur Muhammed Department of History, College of Art, Salahaddin University, Erbil, Kurdistan Region, Iraq
  • Regr Bahadin Sharif Regr Bahadin Sharif Department of History, College of Art, Salahaddin University, Erbil, Kurdistan Region, Iraq

DOI:

https://doi.org/10.25212/lfu.qzj.8.4.25

الكلمات المفتاحية:

Media, Insat, Printing House, Kurdistan Democratic Party, Archive

الملخص

The period 1976-1991 is an important period in the history of the Kurdistan Democratic Party (KDP), especially due to the collapse of the September Revolution and the revival of the May Revolution The publications of the Kurdistan Democratic Party (KDP) can be relied upon as a historical source for researching the historical events of that period.

This research consists of a gate and three topics. In the door, we have focused on the media institution that has been in the media department of the Political Bureau of the Kurdistan Democratic Party (KDP) since 1979. He has seen PKK newspapers and publications, and has published several books and pamphlets. The second topic is about the Intelligence Department. At this stage, Insat has had a special importance for monitoring the local and international media. We have discussed this department and its work in detail. The third topic is about the archives and library of the PKK and its work, the importance of the department and the people who worked in this department, we have presented.

التنزيلات

بيانات التنزيل غير متوفرة بعد.

المراجع

لیستی سه‌رچاوه‌كان

یه‌كه‌م: به‌ڵگه‌نامه‌ی بڵاونه‌كراوه‌

- پارتی دیموكراتی كوردستان- مه‌كته‌بی سیاسی-به‌شی ڕاگه‌یاندن- بریار، ژ3060، 3/11/1983.

- پارتی دیموكراتی كوردستان-عێراق، مه‌كته‌بی سیاسی- به‌شی ڕاگه‌یاندن، بۆ هه‌مو هه‌ڤاڵانی چاپخانه‌ی خه‌باتی تێكۆشه‌ر، ژماره‌37، 14/6/1987

- پارتی دیموكراتی كوردستان-مه‌كته‌بی سیاسی- به‌شی داراییی بۆ به‌شی ڕاگه‌یاندن، ژماره‌969، 3/9/1990

- پارتی دیموكراتی كوردستان-مه‌كته‌بی سیاسی- به‌شی داراییی بۆ به‌شی ڕاگه‌یاندن، ژماره‌1294، 27/12/1990.

- پارتی دیموكراتی كوردستان-مه‌كته‌بی سیاسی- به‌شی داراییی بۆ به‌شی ڕاگه‌یاندن، ژمار366، 14/4/1991.

- پارتی دیموكراتی كوردستان-مه‌كته‌بی سیاسی-به‌شی داراییی-بۆ/محاسبی به‌شی داراییی تێكۆشه‌ر، ژماره‌:932د، 17/4/1988.

- پارتی دیموكراتی كوردستان-مه‌كته‌بی سیاسی-به‌شی داراییی-بۆ/محاسبی به‌شی داراییی تێكۆشه‌ر، ژماره‌:1688د، 13/7/1988.

- په‌یڕه‌وی ناوخۆی پارتی دیموكراتی كوردستان-عێراق، چاپخانه‌ی خه‌بات، كانونی دووه‌می 1990.

- ده‌ستنووسی مه‌سعود بارزانی سه‌رۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ ناجی ئه‌رگوشی به‌رپرسی ئینصات. 7/1/1986

- ده‌ستنووسی مه‌سعود بارزانی سه‌رۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان بۆانصات.

- ڕاپۆرتی به‌شی ڕاگه‌یاندن بۆ كۆبونه‌وه‌ی كۆمیته‌ی ناوه‌ندی به‌ڕێزی پارتیمان، 30/12/1990.

- زۆربه‌ی ڕاپۆرتی گشتی م.س، بۆ كۆبونه‌وه‌ی ده‌وری كۆمیته‌ی ناوه‌ندی پارتی دیموكراتی كوردستان، 22/7/1981.

- مۆری ئه‌رشیفی پارتی دیموكراتی كوردستان ( وێنه‌ی مۆره‌كه‌ لای توێژه‌ر پارێزراوه‌)

دووه‌م: نامه‌ی ماسته‌ر و دكتۆراكان

- امال بوکحول، وسائل البحث الاداریە في الارشيف, رسالة ماجستیر, جامعة قسنطينة، قسم التقنيات الارشيفية: الجزائر،2013.

- حه‌سه‌ن، ئاره‌زوو یوسف، ڕۆڵی ئۆرگانی ناوه‌ندی پارته‌كان له‌ بزاڤی ڕزگاری خوازی كورد (1975-1991) (پ.ك.ع))، (پ.د.ك)، (ی.ن.ك) وه‌كو نمونه‌. توێژینه‌وه‌یه‌كی مێژووییه‌. ماسته‌ر نامه(بڵاونه‌كراوه‌)‌، هه‌ولێر، 2015.

سێیه‌م: په‌رتوكه‌ كوردییه‌كان

- ئه‌حمه‌د، نه‌وزاد عه‌لی، هونه‌ره‌كانی ئه‌ده‌ب له‌ ڕۆژنامه‌گه‌ری نهێنی كوردیدا1961-1991، چاپخانه‌ی ڕوون، سلێمانی،2005.

- بارزانی، مه‌سعود، بارزانی و بزووتنه‌وه‌ی ڕزگاری خوازی كورد، به‌رگی چواره‌م 1975-1990، به‌شی دووه‌م، چاپی یه‌كه‌م، هه‌ولێر،2021.

- حسامی(هێدی)، خالد، گوڵبژێرێك بۆ پێشمه‌رگه‌ و شۆرشگێرانی ڕێگای ئازادی و سه‌رفرازی، چاپخانه‌ی خه‌بات، نیسانی 1984.‌

- حه‌سه‌ن، شه‌وكه‌ت مه‌لائیسماعیل، نووسین و شیكردنه‌وه‌ی جفره‌، چاپخانه‌ی هه‌ژارموكریانی،2020.

- ساڵح، ئازاد عوبێد، كاریگه‌ری شۆڕشی ئه‌یلول له‌سه‌ر ڕۆژنامه‌وانی كوردی، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕۆژهه‌ڵات، هه‌ولێر، 2007.

- ستونی، عه‌بدوڵا ره‌مه‌زان، بێته‌ل و ئامرازه‌كانی په‌یوه‌ندی كردن له‌ شۆڕشی مه‌زنی ئه‌یلولدا 1961-1975، چاپخانه‌ی ڕۆكسانا، هه‌ولێر، 2022.

- قادرۆك، نێرگز و مه‌رگی هه‌ڵبجه‌ ڕاگوێز، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی خه‌بات، 1990

- كاكه‌یی، فه‌له‌كه‌دین، كۆ به‌رهه‌م، چاپخانه‌ی ڕۆژهه‌ڵات، هه‌ولێر،2015.

- قه‌چاخ، بزاڤ، چاپخانه‌ی خه‌بات،1984.

- قه‌چاخ، چاوه‌ڕوانی، چاپخانه‌ی خه‌بات،1985

- كه‌مال ڕه‌ؤوف هه‌نجیره‌، شاڵاوی تاوان، چاپخانه‌ی خه‌بات، 1990.

چواره‌م: په‌رتوكه‌ عه‌ره‌بییه‌كان

- احمد، صابر علی، مسیرة العمل الجبهوی للحزب الدیمقراطی الكردستانی- العراق1975-1988، مطبعة خه‌بات، حزیران1988.

- قالن، بتيرة، معجم المصطلحات الارشيفية أنجلزى عربي، الدار العربية للعلوم: بيروت،1990.

- شاوه‌یس رزگار نوری، رزگاری ثم خه‌بات لسان الحزب الدیموقراتی الكردستانی 1946-1998، من منشورات برایه‌تی- خه‌بات، 1998.

پێنجه‌م:په‌رتوك به‌ زمانی فارسی

-كاشانی، عباس اریانپور ، فرهنگ كامل انگلیسی فارسی،جلد اول، مؤسسة انتشارات، امیركبیر.1329.

شه‌شه‌م: به‌یاننامه‌ و بڵاوكراوه‌كانی پارتی دیموكراتی كوردستان

- به‌یاننامه‌، به‌بۆنه‌ی 20مۆمی داگیرساو(6889) په‌خشنامه‌، 29/11/2002

- به‌یاننامه‌ی ده‌زگای ئینصات مه‌ركه‌زی له‌ 15مین ساڵیادی دامه‌زراندنی ده‌زگای ئینصات دا، 31/10/1997

- یه‌كێتی قوتابیان و لاوانی دیموكراتی كوردستان-عێراق، مه‌كته‌بی سكرتاریه‌ت به‌شی سوپایی، خۆپاراستن به‌رامبه‌ر هێرشه‌كانی كیمیاوی و میكرۆبی، چاپخانه‌ی خه‌بات، 1987.

- ئه‌لغام و كه‌مائنی موته‌فه‌جیرات، چاپخانه‌ی خه‌بات،1985

- بیان الحزب الدیمقراطی الكردستانی، القیادة المؤقتة، 10/12/1975.

- قسم الأعلام-الأنصات/ نشرة خبریة یومیة، العدد1271، 3/7/1987

- قسم الأعلام-الأنصات/ نشرة خبریة یومیة، العدد1272، 4/7/1987

- قسم الأعلام-الأنصات/ نشرة خبریة یومیة، العدد1273، 5/7/1987

- قسم اعلام فی المكتب السیاسی للحزب الدیمقراطی الكردستانی-العراق، من جرائم القتل العام فی كردستان- العراق عام1988، مطبعة خه‌بات، شباط1989

- قسم اعلام فی المكتب السیاسی للحزب الدیمقراطی الكردستانی-العراق، وثائق عن محنة شعب كردستان- العراق، مطبعة خه‌بات‌ ئه‌یلول1988

- من جرائم القتل العام فی كردستان- العراق عام1987، مطبعة خه‌بات، نیسان 1988

- كراسة الألغام و كمائن من المتفجرات، مطبعة خه‌بات.1984

- المنهاج و النظام الداخلی، للحزب الدمقراطی الكردستانی- العراق-، اقره‌ المؤتمر التاسع للحزب المنعقد فی تشرین الثانی1979.

- وثائق الجبهة الكردستانیة العراقیة، مطبعة خه‌بات، أیار1988.

حه‌وته‌م: رۆژنامه‌و گۆڤاره‌كان

- أحمد، علی، لمحة من كفاح الپارتی1979-1989 وحتی الانتفاضة التأریخیة1991، خه‌بات، جریده‌، عدد:795، 25/8/1996.

- ڕۆڵی ڕاگه‌یاندن له‌ شۆڕشی گوڵانی پێشكه‌وتوخوازدا، خه‌بات، ڕۆژنامه‌، ژ:3481، 26/5/2010.

- زێباری، غازی ، تجربتی مع جریدة (خه‌بات) فی بدایات ثورة أیار المجیدة، خه‌بات، جریدة، عدد918، 2/4/1999.

- سالم، جوهر نامق، (خه‌بات) كانت الزاد والسلاح، كانت تعنی كوردستان و الشعلة التی تنیر الدرب، خه‌بات، جریده‌، عدد918، 2/4/1999.

- سه‌لیم، تۆفیق ، خه‌باتی ڕۆشنبیری و ڕاگه‌یاندن له‌ شاخ، خازر، گۆڤار، ژماره‌37، ته‌موزی 2010.

- مه‌موزینی، سه‌عید، ڕۆڵی چاپخانه‌ی خه‌بات له‌ ڕۆژنامه‌وانی شاخ دا، مه‌یتن، گۆڤار، ژ:101، 200دهۆك.

- عبدولڕه‌حمان، سامی ، شۆڕشی گوڵان وره‌ی خه‌ڵكی به‌رز كرده‌وه‌ و ئیسپاتی كرد كورد میلله‌تێكه‌ كۆڵنادات. گوڵان گۆڤار، ژماره‌75، 1/6/1996.

هه‌شته‌م: چاوپێكه‌وتنه‌كان

- ئاكره‌ی، هاشم ئاكره‌یی11/4/2022. ناوی ته‌واوی هاشم ئه‌حمه‌د حه‌سه‌نه‌ له‌ گوندێكی نزیك ئاكرێ له‌ دایك بووه‌، له‌ ساڵی1946، له‌ سالی 1966 بووه‌ته‌ ئه‌ندامی پارتی و دواتر بووه‌ته‌ كاره‌باچی له‌ شۆڕشی ئه‌یلول، له‌ پاش هه‌ڵگیرسانه‌وه‌ی شۆرشی گوڵان بووه‌ته‌ به‌رپرسی ئه‌رشیف له‌ ساڵی1983و تاكو ئێستا به‌رده‌وامه‌ و به‌رپرسی ئه‌رشیفی پارتی دیموكراتی كودرستانه‌.

- سه‌لیم، تۆفیق،9/1/2022. ناوی ته‌واوی تۆفیق سه‌لیم مسته‌فا له‌ دایكبووی ساڵی 1953 له‌ ئاكرێ، ساڵی 1973بووه‌ به‌ پێشمه‌رگه‌ له‌ هێزی حه‌مرین، له‌ پاش نسكۆی شۆڕشی ئه‌یلول چووه‌ته‌ ئێران، پاش كۆنگره‌ی نۆیه‌می پارتی ماوه‌یه‌ك بووه‌ به‌ كارگێری لقی4ی سلێمانی، دواتر گواستراوه‌ته‌وه‌ بۆ چاپخانه‌ی خه‌بات و له‌ ساڵی 1983 بووه‌ به‌ ڕێوبه‌ری چاپخانه‌كه‌ تا ساڵی 1993. ئێستاش له‌ ئاكرێ داده‌نیشێت و به‌رده‌وامه‌ له‌ كاری پارتایه‌تی.

- ئه‌رگوشی، ناجی، 15/12/2021. ناوی ته‌واوی (ناجی سه‌عید ئه‌رگوشی) له‌ ساڵی 1946 له‌ ئێران له‌ ئاوا‌ره‌یی له‌دایك بووه‌، له‌ پاش نسكۆی شۆڕشی ئێران جارێكی دیكه‌ ئاوه‌ری ئێران ده‌بن، له‌ ساڵی 1983ده‌بێته‌ به‌رپرسی ئینصات، تاكو پاش ڕاپه‌ڕین له‌م ئه‌ركه‌ به‌رده‌وام ده‌بێـ، ئێستاش ئه‌ندامی سه‌نته‌ری دیراساتی پارتی یه‌، له‌ مه‌سیف داده‌نیشێت.

- غه‌فور، د. ناسیح، 13/12/2021. ناوی ته‌واوی ناسیح غه‌فور ڕه‌مه‌زان، له‌ ساڵی 1948 له‌ شاری كه‌ركوك له‌ دایك بووه‌، نازناوی نووسین، ن.بێباك، بووه‌ له‌ سه‌رده‌می خه‌باتی شاخ، له‌ شۆڕشی ئه‌یلول مامۆستای شۆرش بووه‌، له‌ ساڵی 1970 شۆڕشی ئه‌یلول ناردویه‌تی بۆ خوێندن له‌ یه‌كێتی سۆڤیه‌ت، پاش ته‌واوكردنی خۆێندنی دكتۆرا له‌ ساڵی 1980 گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌ كوردستان و چووه‌ته‌ به‌شی ڕاگه‌یاندن، وه‌كو ئه‌ندامی به‌شی ڕاگه‌یاندن به‌رده‌وامه‌ بووه‌ تا ڕاپه‌رین، پاش ڕاپه‌رین بووه‌ته‌ ئه‌ندامی په‌رله‌مانی كوردستان و ماوه‌یه‌كیش وه‌زیری په‌روه‌رده‌ی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان بووه‌، ئێستاش له‌ شاری هه‌ولێر داده‌نیشێت.

نۆیه‌م: ماڵپه‌ڕی ئه‌لیكترۆنی، https://www.almrsal.com/ به‌رواری سه‌ردانی كردن 16/7/2022.

التنزيلات

منشور

2023-10-10

كيفية الاقتباس

Muhammed kaka Sur Muhammed, & Regr Bahadin Sharif Regr Bahadin Sharif. (2023). Announcement of Kurdistan Democratic Party (KDP) 1976-1991. QALAAI ZANIST JOURNAL, 8(4), 698–726. https://doi.org/10.25212/lfu.qzj.8.4.25

إصدار

القسم

Articles